​قوانین اینکوترمز (Incoterms) یا شرایط تجارت بین‌المللی، مجموعه‌ای از مقررات تعریف شده توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) هستند که وظایف، هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل کالا بین فروشنده و خریدار را در نقاط مختلف جهان تعیین می‌کنند. این قوانین شامل یازده قاعده مختلف است که هر یک شرایط خاصی را برای انتقال کالاها در تجارت بین‌المللی تعیین می‌کنند. هدف اصلی اینکوترمز، کاهش اختلافات و سوء تفاهم‌ها بین طرفین معامله با مشخص کردن مسئولیت‌ها و هزینه‌ها در طول زنجیره تامین است.

این مقاله به بررسی تفاوت‌های میان دو قاعده اینکوترمز FOB و CIF می‌پردازد. در ابتدا، به معرفی این دو قاعده پرداخته و سپس تفاوت‌های آن‌ها را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌دهیم.​​​​​​​


​​​​​​​تفاوت FOB و CIF ؛ زبان مشترک معاملات بین‌المللی
همانطور که در مقدمه عنوان شد قوانین اینکوترمز به عنوان یک زبان مشترک در معاملات بین‌المللی عمل می‌کنند و اطمینان می دهند که تمامی طرف‌های درگیر از شرایط و وظایف خود آگاهی کامل دارند.
استفاده از اینکوترمز باعث می‌شود تا فرآیندهای تجارت بین‌المللی به طور روان‌تر و کارآمدتر انجام شود و از بروز مشکلات قانونی و مالی جلوگیری شود. با توجه به پیچیدگی‌های تجارت بین‌المللی، آگاهی از این قوانین و استفاده صحیح از آن‌ها برای هر دو طرف معامله ضروری است.
روش‌های مختلف حمل و نقل هوایی بر اساس قوانین اینکوترمز می‌توانند نتایج متفاوتی داشته باشند که به طور مستقیم بر هزینه‌ها، زمان تحویل و میزان ریسک معاملات تأثیر می‌گذارند. در ادامه مطلب تفاوت CIF و FOB را بیشتر بررسی می کنیم.
قاعده CIF چیست؟

در دیگر مقالات به موضوع مهم DDP چیست پرداخته بودیم حال در این مقاله به تفاوت FOB و CIF به صورت مفصل خواهیم پرداخت. CIF مخفف عبارت Cost, Insurance, and Freight است و به معنای هزینه، بیمه و کرایه حمل می‌باشد. در این قاعده، فروشنده موظف است که هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل کالا به بندر مقصد و بیمه آن را بپردازد. به عبارت دیگر، تا زمانی که کالا به بندر مقصد نرسیده و تخلیه نشده است، تمامی هزینه‌ها و مسئولیت‌ها بر عهده فروشنده می‌باشد.


قاعده FOB چیست؟

FOB مخفف عبارت Free On Board است و به معنای «تحویل روی عرشه» می‌باشد. در این قاعده، مسئولیت‌ها و هزینه‌ها تا زمانی که کالا بر روی عرشه کشتی قرار گیرد بر عهده فروشنده است. پس از آن، تمامی هزینه‌ها و مسئولیت‌ها به خریدار منتقل می‌شود. در مقالات قبلی به صپرت مفصل به موضوع FOB چیست پرداختیم.

تفاوت FOB و CIF از نظر شرایط حمل

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بین FOB و CIF در شرایط حمل بار از چین است. در FOB، فروشنده تنها مسئول رساندن کالا به بندر و بارگیری آن بر روی کشتی است، در حالی که در CIF، فروشنده باید علاوه بر حمل کالا تا بندر مقصد، بیمه آن را نیز فراهم کند.

FOB: فروشنده کالا را تا بندر مبدا حمل کرده و آن را بر روی کشتی قرار می‌دهد. پس از این مرحله، خریدار مسئولیت حمل کالا تا مقصد نهایی را بر عهده دارد.

CIF: فروشنده نه تنها کالا را تا بندر مقصد حمل می‌کند، بلکه بیمه آن را نیز فراهم می‌سازد.


تفاوت FOB و CIF از نظر هزینه‌ها

تفاوت در هزینه‌ها یکی دیگر از جنبه‌های مهم این دو قاعده است و در واگذاری مسئولیت‌های مالی، تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مالی طرفین تجارت، تاثیر زیادی می گذارد. در FOB، هزینه‌ها تا زمانی که کالا بر روی عرشه کشتی قرار گیرد بر عهده فروشنده است و پس از آن، خریدار مسئول هزینه‌های حمل و نقل، بیمه و سایر هزینه‌های مرتبط می‌باشد.

FOB: هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل تا بندر مبدا و بارگیری بر عهده فروشنده است. هزینه‌های حمل و نقل دریایی، بیمه و هزینه‌های بندری در مقصد بر عهده خریدار است.

CIF: هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل دریایی و بیمه کالا تا بندر مقصد بر عهده فروشنده است.

شما علاوه بر تفاوت این دو موضوع هنگام حمل و نقل باید درباره تفاوت FOB و CFR چیست نیز اطلاعات جامعی داشته باشید. بنابراین مطالعه این مقاله را نیز به شما پیشنهاد میدهیم.


تفاوت CIF و FOB از نظر بارنامه و قوانین

از نظر بارنامه و قوانین مرتبط با حمل و نقل، تفاوت‌های مهمی بین FOB و CIF وجود دارد. در FOB، بارنامه حمل و نقل به محض بارگیری کالا بر روی کشتی صادر می‌شود و مسئولیت خریدار آغاز می‌گردد. در CIF، بارنامه حمل و نقل شامل بیمه نیز می‌شود و مسئولیت فروشنده تا زمان تحویل کالا به بندر مقصد ادامه دارد.

FOB: بارنامه حمل و نقل به محض بارگیری کالا صادر و مسئولیت خریدار آغاز می‌شود.

CIF: بارنامه حمل و نقل شامل بیمه نیز می‌باشد و مسئولیت فروشنده تا زمان تحویل کالا به بندر مقصد ادامه دارد.


تفاوت FOB و CIF از نظر مسئولیت‌های طرفین

مسئولیت‌های هر یک از طرفین معامله در اینکوترمز CFR و FOB و CIF متفاوت است. در FOB، فروشنده مسئولیت کمی دارد و خریدار بخش عمده‌ای از مسئولیت‌ها را بر عهده می‌گیرد. در CIF، فروشنده مسئولیت بیشتری دارد و تا زمان تحویل کالا به بندر مقصد مسئولیت‌ها را بر عهده می گیرد. بنابراین CIF ریسک مالی معاملات را برای خریدار کاهش می‌دهد و کالا را با حداقل ریسک به دستش می‌رسد.

FOB: فروشنده تنها تا زمان بارگیری کالا بر روی کشتی مسئولیت دارد. خریدار مسئولیت حمل و نقل دریایی و بیمه را بر عهده دارد.

CIF: فروشنده مسئولیت حمل و نقل دریایی و بیمه کالا تا بندر مقصد را بر عهده دارد. خریدار پس از تحویل کالا در بندر مقصد، مسئولیت‌های مرتبط با تخلیه و حمل نهایی را بر عهده دارد.
​​​​​​​

تفاوت CIF و FOB از لحاظ تعهدات خریدار و فروشنده

تعهدات خریدار و فروشنده در FOB و CIF نیز متفاوت است. در FOB، فروشنده تنها موظف به تحویل کالا در بندر مبدا و بارگیری آن بر روی کشتی است. خریدار باید ترتیب و هماهنگی لازم را برای حمل و نقل دریایی و بیمه فراهم کند. در CIF، فروشنده باید علاوه بر تحویل کالا در بندر مبدا، بیمه و حمل و نقل تا بندر مقصد را نیز فراهم کند.

FOB: تعهدات فروشنده محدود به تحویل کالا در بندر مبدا و بارگیری آن بر روی کشتی است. خریدار باید بیمه و حمل و نقل دریایی را فراهم کند.

CIF: فروشنده باید بیمه و حمل و نقل دریایی کالا تا بندر مقصد را فراهم کند. خریدار پس از تحویل کالا در بندر مقصد مسئولیت‌های مرتبط با تخلیه و حمل نهایی را بر عهده دارد.


کدام روش سریع تر است؟

تأثیر دیگر روش‌های حمل و نقل بر اساس اینکوترمز، زمان تحویل کالا است. در روش‌هایی مانند CIF که فروشنده مسئولیت حمل و نقل را بر عهده دارد، فرآیند حمل و نقل ممکن است سریع‌تر انجام شود زیرا فروشنده تجربه بیشتری در انتخاب روش‌های حمل و نقل دارد. اما در روش‌هایی مانند FOB که خریدار مسئولیت حمل و نقل را بر عهده می‌گیرد، ممکن است زمان بیشتری برای ترتیب دادن حمل و نقل نیاز باشد.


اینکوترمز FOB یا CIF؟

هر یک از این دو قاعده مزایا و معایب خاص خود را دارند. معایب هر کدام بستگی به شرایط خاص معامله، نوع کالا و توافقات میان خریدار و فروشنده دارد. FOB ممکن است برای خریدارانی که تجربه کافی در زمینه حمل و نقل و بیمه ندارند، مشکل‌ساز باشد.
زیرا باید تمامی مراحل حمل و نقل و بیمه را خود انجام دهند. در مقابل CIF هزینه‌های بیشتری برای فروشنده به همراه دارد و ممکن است باعث افزایش قیمت نهایی کالا شود. بنابراین شما هنگام حمل و نقل باید تمامی اطلاعات موجود درباره انواع اینکوترم EXW و CFR، FOB، CIF را بدانید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید.


نتیجه گیری بررسی تفاوت CIF و FOB
​​​​​​​
تفاوت‌های بین CIF و FOB به موارد متعددی بستگی دارد که در این مقاله به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به شرایط حمل، هزینه‌ها، بارنامه و قوانین، وظایف و مسئولیت‌ها، تعهدات خریدار و فروشنده و معایب هر روش اشاره کرد. انتخاب بین این دو قاعده بستگی به شرایط خاص معامله و توافقات میان طرفین دارد.در نهایت، هر یک از اینکوترمزها باید با دقت و با توجه به نیازها و شرایط خاص معامله انتخاب شوند تا از هرگونه مشکلات و اختلافات احتمالی جلوگیری شود.

 تفاوت FOB و CIF در چیست ؟