از موضوعات مهم در حوزه لجستیک و حمل و نقل دریایی، می توان به فرایند حمل و نقل دریایی کراس استافینگ (معادل عبارت Cross stuffing در زبان انگلیسی) اشاره کرد که به عنوان یکی از روش های پرکاربرد حملونقل خصوصا برای کشورهایی با ملاحضات اقتصادی و سیاسی، به شمار میرود.
کشور ایران به دلیل شرایط خاص و عدم ارائه سرویس بصورت مستقیم از روش کراس استافینگ استفاده میکند. با اینکه ایران از لحاظ جغرافیایی در وضعیتی قرار دارد که از چند جهت به مسیرهای آبی دسترسی دارد اما به علت تحریمهای اعمال شده از سوی سایر کشورها نیاز به استفاده از حمل و نقل کراس استافینگ در تجارت بینالملل خود دارد.
به این صورت که برای فرایند صادرات، کشتی های ایرانی پس از بارگیری از ایران حرکت کرده و محموله را در بندر کشور دیگری به کشتیهایی با پرچم سایر کشورها انتقال میدهند تا از این طریق کالاها بتوانند به کشورهای مقصد فرستاده شوند و از مسائل تحریمی در امان بمانند.
کراس استافینگ به این معنا که کانتینر از کشتی تخلیه و پس از خروج بار از کانتینر مجددا در کانتینر و کشتی دیگری به مقصد اصلی حمل شود.
عملیات کراس استافینگ عموما در بندر جبل علی که متعلق به کشور امارات است انجام میشود. از این رو بارنامه و سایر مدارک به اسم یک شرکت بازرگانی در امارات صادر میشود و پیش از آنکه بار به بندر برسد لازم است مدارکی همچون اصل بارنامه، اینویس و پکینگ لیست در اختیار شرکت منتخب برای انجام عملیات کراس استافینگ قرار بگیرد تا در زمان رسیدن بار به بندر، عملیات کراس استاف و تشریفات گمرکی آن انجام شده و سپس کالا به سمت مقصد ارسال شود. در این روش یک بارنامه جدید از محلی که عملیات کراس استاف انجام میشود به مقصد و به نام گیرنده نهایی نیز صادر میشود.
زمان مورد نیاز برای عملیات کراس استاف حدودا یک تا دو روز می باشد و در واردات دریایی بار از آن استفاده می شود
کاربردهای حمل و نقل دریایی کراس استافینگ
در گذشته زمانی که به علت بزرگ بودن کشتیها امکان پهلو گرفتن آن ها در بنادر برخی از کشورها امکان پذیر نبود از روش کراس استافینگ برای شکستن محمولهها به بارهای کوچکتر و قرار دادن آنها در کشتیهایی با ابعاد کمتر و ارسال آن به بنادر مقصد استفاده میشد اما اکنون کراس استاف کاربردهای دیگری نیز دارد.
امروزه از روش حمل و نقل دریایی کراس استافینگ برای کالاهایی استفاده میشود که به علت تحریم امکان ورود به کشور مقصد را ندارند و یا شرکت حملونقلی قادر به سرویسدهی و حمل مستقیم کالا به بنادر آن کشور نباشد. در اینجا کراس استاف به کمک بازرگانها میآید تا از طریق آن امکان صادرات و واردات برای آن کشور فراهم شود.
دلایل انجام کراس استاف در حمل و نقل دریایی
استفاده از هر روش حمل و نقلی برای صادرات واردات نیاز به بررسی یک سری شرایط خاص دارد. به همین خاطر نیاز است که برای انجام مراحل انتقال کالا، ابتدا مسائل پیش رو برررسی شود تا بتوانیم از هدر رفتن زمان یا پرداخت هزینههای اضافی در امان باشیم. کراس استاف نیز فقط در برخی موارد باید استفاده شود در غیر صورت به کار بردن این روش در موارد غیر ضروری توصیه نمیشود.
حمل و نقل کالا به روش کراس استافینگ به خاطر محدودیت بنادر
در برخی از بنادر به دلیل برخی از محدودیتها امکان بارگیری و یا تخلیه بار به صورت مستقیم وجود ندارد به همین خاطر شرکتهای بازرگانی مجبور میشوند تا از روش حمل و نقل دریایی کراس استاف استفاده کنند. یکی از این محدودیتها این است که حجم کشتی زیاد است و بندر ظرفیت پهلو گرفتن کشتی با چنین حجمی را در خود ندارد، به همین خاطر کشتی در مکانی خارج از محدوده بندر توقف میکند و کانتینرها را به کشتیهای کوچکتری انتقال میدهد تا آنها در بندر پهلو بگیرند و بار را تخلیه کنند. استفاده از روش کراس استفاینگ در این وضعیت تنها راهی است که این امکان را میدهد تا محمولههای دریافتی بتوانند وارد کشور شوند.
بسیاری از کشورهای کوچک دنیا که بنادر آنها کم ظرفیت است، از این روش برای واردات دریایی بار مورد نیاز مردم خود استفاده میکنند. البته این برداشت اشتباه را نکنید که روش کراس استاف تنها برای واردات کالا است، بلکه همین کشورها و بنادر کوچک برای صادرات کالای تولیدی خود نیز از همین روش استفاده میکنند. در برخی از حمل و نقلهای دریایی که مسافت طولانی است، باید از کشتیهای بزرگتر استفاده کرد. کشورهایی که امکان انتقال کالای خود به طور مستقیم در بنادر را ندارند، محمولهها را ابتدا در کشتیهای کوچکتری بارگیری میکنند و سپس با استفاده از روش حمل و نقل کراس استافینگ آنها را به کشتی بزرگتر انتقال میدهند تا بتوانند کالاهای خود را به نقاط دوردست دنیا صادر کنند.
چه کالاهایی نیاز به حمل و نقل دریایی کراس استاف دارند ؟
کالاهایی که به علت تحریم نمیتوانند به صورت مستقیم وارد ایران شوند و یا اینکه کالای مورد نظر قابلیت ورود به بنادر ایران را از طریق خطوط کشتیرانی نداشته باشد.
در این صورت لازم است تا با استفاده از کراس استافینگ محموله مورد نظر وارد بنادر شود. کراس استاف در بندر جبل علی معمولا بین یک تا دو روز زمان خواهد برد.
هزینه حمل و نقل کراس استافینگ چقدر است؟
فاکتورهای مختلف برای تعیین هزینه حمل و نقل کراس استافینگ مهم هستند که از آن جمله میتوان به نوع بسته بندی، ماهیت کالا، نیاز به تجهیزات خاص برای تخلیه کالا و نیاز به مجوزات خاص اشاره کرد. به طور متوسط، هزینه کراس استافینگ برای هر کانتینر حدود 20 فوت مبلغی در حدود 300 تا 400 دلار هزینه دارد.
همچنین کانتینرهای 40 فوتی هزینهای معادل 500 تا 600 دلار دارند. علاوه بر این، کراس استاف هزینه اضافی نیز دارد. چرا که صاحبان کالا علاوه بر هزینه کرایه حمل کالا، هزینههای دیگری را برای کراس استافینگ متقبل میشوند.
از دیگر مشکلات انتقال کالاهای خارجی به ایران میتوان به اصرار فورواردرها به کراس استافینگ کالا اشاره کرد. به عبارتی، در برخی شرایط فروشندگان کالا مشکلی با ارسال کالا به ایران ندارند و این در حالی است که فورواردها به روش کراس استاف اصرار میکنند.
مزایا و معایب حمل و نقل دریایی کراس استافینگ
همانطور که در بالا به این موضوع اشاره شد روش حمل و نقل دریایی کراس استاف برای دور زدن و گذر از تحریم های سیاسی و اقتصادی بسیار کاربرد دارد و باعث میشود که بازرگانان برای صادرات و واردات کالا دچار محدودیت نشوند. تمامی روش هایی که در زمینه حمل و نقل دریایی مورد استفاده قرار میگیرد علاوه بر مزایا، معایبی نیز دارند. کراس استافینگ نیز از این مقوله مستثنی نیست.
در این روش هنگام تخلیه و جابجایی کانتینرها از کشتی به کشتی دیگر نیاز به تجهیزات خاص و جرثقیل میباشد که هزینه بالایی دارند.
اگر از این روش برای دور زدن تحریم ها استفاده میکنید در نظر بگیرید که ممکن است بار شما در کشور ثالث توقیف شده و مشمول خسارت شوید.
با توجه به بالا بودن هزینه های کراس استافینگ باید بدانید که با افزایش قیمت کالاهای وارداتی در کشور مقصد مواجه خواهید شد.
جا به جایی و انتقال بار میبایست با دقت بسیاری انجام شود چرا که کوچکترین بیاحتیاطی موجب خسارت جدی و آسیب به کالاها خواهد شد.
با وجود تمامی موارد گفته شده برخی مواقع میبایست از این روش استفاده کنید. در صورتی که هنگام تخلیه بار و انتقال آن از یک کانتینر به کانتینر دیگر یا از یک کشتی به کشتی دیگر دقت کافی صورت بگیرد احتمال آسیب به صفر میرسد. برنامه ریزی دقیق و اصولی در این روش بسیار مهم بوده که موجب میشود کالا صحیح و سلامت بدون هیچ گونه آسیبی به مقصد برسد. شرکت حمل و نقل بین المللی دریا تجارت ایمان با داشتن نماینده در کشور امارات و تجهیزات مورد نیاز و انجام پروژه های بینقص cross stuffing آماده ارائه خدمات و انجام صفر تا صد پروژه های شما عزیزان اس3ت.
تفاوت کراس استافینگ با ترانشیپ و Switch B/L
در حمل و نقل دریایی ترانشیپ کانتینر از یک کشتی به کشتی دیگری منتقل میشود. در حالی که در حمل و نقل دریایی کراس استافینگ جابجایی محتوای کانتینر است.
این تفاوت اساسی فرق بین دو عملیات ذکر شده میباشد.
تعویض بارنامه و یا صدور بارنامه دیگر (Switch B/L) در زمانی که فروشنده و یا صاحب کالا نیاز به بارنامه ای دیگری برای نشان دادن مقصد متفاوت و یا نام فروشنده یا خریدار متقاوتی بر روی بارنامه دارند صادر می شود. سوییچ بارنامه در مبدأ بارگیری و توسط شرکت فرواردر صورت می پذیرد در حالیکه در حالت کراس استافینگ علاوه بر تخلیه و بارگیری کانتینر، بارنامه جدیدی از مبدأ کراس استافینگ صادر می گردد.